Kaynak Nedir? Nasıl Yapılır? Çeşitleri Nelerdir?

Tesisat sistemlerinde ya da parçalar arasında devamlılığa gereksinim duyulan alanlarda metal ve termoplastik parçaların birleştirilmesi için kullanılan bazı yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler arasında kullanım sıklığı en yüksek olan kaynak gelmektedir.

Kaynak nedir? 

Isı ve basıncın ayrı ayrı ya da birlikte kullanılması yoluyla parçaların birleştirilmesi işlemine kaynak denir. İşlem sırasında erime sıcaklığı, birleştirilmek istenilen parçaların erime sıcaklığı ile aynı ya da benzer olan parçalardan yararlanılarak birleştirme yapılmaktadır.

Kaynak işlemine genellikle endüstriyel alanlarda kullanılmaktadır. Metal malzemelerin bir araya getirilerek bir bütün oluşturmasını sağlamaya yarayan kaynak işleminin farklı türleri bulunmaktadır. Kullanım amacına göre doğru kaynak türü belirlenmeli ve hangi kaynak türü olursa olsun, mutlaka uzman kişiler tarafından uygulama yapılmalıdır.

Kaynak işleminde gerekli tedbirlerin alınmadan işe başlanması kişilerin çeşitli kazalarla karşılaşabilmesine yol açmaktadır. Ayrıca bilinçsiz yapılan kaynak işlemi hem dayanıklılık hem de işlevsellik bakımından dezavantaj yaratmaktadır.

İlginizi Çekebilir: Paslanmaz Fittings ve Kullanım Alanları

Kaynak Nasıl Yapılır?

Kaynak yapma işleminin kendince bir dizi zorluğu bulunmaktadır. İlk aşamada kaynatılmak istenilen parçaların birleşim noktaları belirli oranda eritilmektedir. Bu eritme işlemi esnasında aynı zamanda bir dolgu malzemesi ile iki parçanın arası doldurulmakta ve dolgu ile birlikte parçaların birbirlerini tutmaları sağlanmaktadır. Sonrasında ise kaynak yapılan noktanın soğutması yapılmaktadır.

Soğutma işlemi, kaynağın daha erken sertleşmesine ve daha uzun ömürlü olmasına yardımcı olmaktadır. Bazı kaynak türlerinde ise parçaların eritilmesine gereksinim duyulmadan doğrudan baskı ile kaynak yapılabilme olanağı bulunmaktadır. Bu yöntemde kaynak, set lehimleme yöntemi ile uygulanmaktadır.

Bazı yerlerde kaynak yapılan bölgenin daha sonra çekiç ile dövülmesi gibi uygulamalara rastlamak da mümkündür. Bu işlem hem kaynağın sertliğinin kontrol edilmesi hem de daha dayanıklı hale gelmesi açısından önem arz etmektedir.

İlginizi Çekebilir: Paslanmaz Çelik Ürünleri Nelerdir ?

Kaynak Çeşitleri Nelerdir?

Kaynak denildiği zaman yalnızca parçaların birleştirilmesi akla gelse de esasında farklı kaynak çeşitleri bulunmaktadır. Bu çeşitleri temel olarak şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Örtülü Elektrot Art Kaynağı
• Özlü Telle Ark Kaynağı
• Gaz Altı Kaynağı
• TIG Kaynağı
• Elektrik Direnç Kaynağı
• Oksi-Asetilen Kaynağı

Örtülü Elektrot Ark Kaynağı

El ile uygulanan kaynak çeşitleri arasında yer alan örtülü elektrot ark kaynağı hem açık alanlarda hem de kapalı alanlarda uygulanabilen bir yöntemdir. Birleştirilecek malzemelerin birleşme noktalarında yüksek ısı sayesinde oluşturulan ark yardımı ile birleştirme işlemi sağlanmaktadır. Bu ark oluşturma işlemi için elektrotlardan yararlanılmaktadır. Uygulanmasının basit olması ve dayanıklılığının yüksek olması dolayısıyla, metallerin birleştirilmesinde en sık başvurulan kaynak türü olarak ön plana çıkmaktadır.

Özlü Telle Ark Kaynağı

Bu yöntem ile örtülü elektrik ark kaynağı arasında uygulama bakımından büyük benzerlik bulunmaktadır. Özlü telle ark kaynağı yönteminde de kaynak işlemi için elektrot kullanılmaktadır. İki metal parçanın birleşim noktalarından oluşturulan ark ile kaynak işlemi tamamlanmaktadır. Elektrot içerisinde bulunan teller ısı dolayısıyla ayrışmakta ve ortaya gazlar çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu gazlar birleşim noktasında korunmakta ve bu sayede kaynağın sağlamlığı sağlanmaktadır.

Gaz Altı Kaynağı

Kullanılan elektronun yanması neticesinde elde edilen ısı sayesinde parçaların birleştirilmesini sağlayan kaynak türüdür. Bir yandan ısı sayesinde eriyerek tüketen elektrot, diğer yandan parçaların birleştirilmesi için gereksinim duyulan metali üretmektedir.

TIG Kaynağı

Kaynak çeşitleri arasında önemli bir tür olan TIG kaynağında, birleştirme işlemi için gerekli olan ısı bir elektrottan elde edilmektedir. Ancak bu yöntemde kullanılan elektrotlar, tükenen klasik elektrotlardan değildir. Tungsten elektrot olarak da adlandırılan bu elektrotlar hem daha sağlam kaynak yapılmasına hem de sürekli elektrot değiştirme zahmetinin ortadan kaldırılmasına olanak tanımaktadır.

Elektrik Direnç Kaynağı

Elektrik direnç kaynağı, bir elektrik akımı yardımıyla metal parçaların ısıtılarak birleştirildiği ya da bağlantı noktasında metalin eritildiği bir kaynak çeşididir. Elektrik direnç kaynağı, paslanmaz çelik boru imalatında ve otomobil gövdelerinin montajında ​​yaygındır.

Elektrik direnç kaynağı, kaynağın geometrik şeklinde ya da basıncı uygulama yöntemine göre de çeşitlendirilebilir. Örneğin; nokta kaynağı, dikiş kaynağı, flaş kaynağı, projeksiyon kaynağı.

Oksi-Asetilen Kaynağı

Oksi-asetilen kaynağı, oksijen ve asetilenin yanması sonucu meydana gelen bir gaz kaynağıdır. Yakıt gazları ve oksijen yardımıyla metalleri kaynak yapmak veya kesmek için kullanılan oksi-asetilen, 1903 yılında Fransız mühendisler Edmond Fouché ve Charles Picard tarafından geliştirilmiştir.

Bu yazımızda, kaynak nedir, nasıl yapılır ve kaynak çeşitleri ile ilgili bilgiler vermeye çalıştık. Daha fazla bilgilendirici içerik için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.